* Nhiều mô hình sinh kế tăng thu nhập
Gần 4 ha đất sản xuất lúa, anh Nguyễn Văn Tít, xã Long Bình, thị xã Ngã Năm không sản xuất vụ lúa Thu Đông, thay vào đó thực hiện mô hình cá đăng quầng.
Anh Nguyễn Văn Tít chia sẻ, thực hiện mô hình nuôi cá đăng quầng trên ruộng lúa được 5 năm, trung bình hằng năm, gia đình thu nhập trên 100 triệu đồng, lợi nhuận gấp 2-3 lần so với sản xuất lúa. Mô hình nuôi cá đăng quầng chỉ tốn chi phí mua lưới bao xung quanh (một lần mua lưới có thể dùng cho 2-3 vụ) và công quản lý vào ban đêm nên chi phí đầu tư thấp.
Anh Nguyễn Văn Tít, xã Long Bình, thị xã Ngã Năm kiểm tra hệ thống lưới bao xung quanh ruộng của mô hình cá đăng quầng.
Nếu như năm rồi, gia đình ông Nguyễn Văn Khởi ở xã Long Bình sản xuất chỉ 2 ha mô hình cá lúa, năm nay ông Khởi đã mạnh dạn mở rộng diện tích nuôi lên 4 ha. Theo ông Khởi, thời điểm thực hiện mô hình cá lúa là từ tháng 5 cho đến tháng 11, với thời gian nuôi khoảng 6 tháng thì sẽ cho thu hoạch. Mô hình cá lúa chủ yếu là tận dụng thức ăn trực tiếp trên ruộng lúa nên lợi nhuận gấp nhiều lần so với trồng lúa, ước trong vụ nuôi năm nay trừ các khoản chi phí gia đình thu nhập gần 150 triệu đồng/4ha.
Ông Nguyễn Văn Khởi cho biết thêm, mùa nước nổi hầu hết nông dân ở vùng trũng Ngã Năm phấn khởi, bởi lượng nước cao so với các tháng trong năm, cộng thêm có một lượng thủy sản nước ngọt phong phú như cá lóc, cá trê, cá sặc... Từ đó, nhiều mô hình nuôi thủy sản nước ngọt ra đời như, cá vèo (nuôi trong bồn lưới dưới sông), cá đăng quầng, cá lúa, khai thác thủy sản thiên nhiên đã đem lại thu nhập khá cho nông dân.
Anh Trần Văn Loan, chủ cơ sở sản xuất cá mắm tại Phường 2 (thị xã Ngã Năm) thông tin, hằng năm cơ sở sản xuất và cung cấp cho thị trường gần 100 tấn cá sơ chế (cá mắm), tập trung nhiều nhất là từ tháng 8 cho đến tháng 11 hằng năm (mùa nước nổi) với nguồn nguyên liệu từ việc khai thác của nông dân tại các cánh đồng nước nổi ở địa phương.
Anh Loan cho biết thêm, hiện cơ sở hàng ngày có trên 15 lao động tham gia sản xuất, trung bình mỗi lao động có thu nhập trên 200.000 đồng/ngày. Mùa nước nổi thường là nông dân ở Ngã Năm không sản xuất lúa thay vào đó là khai thác, chế biến các sản phẩm từ thủy sản cá đồng, qua đó, tạo thêm việc làm giúp nông dân có thêm thu nhập ổn định đời sống.
* Nâng cao giá trị thủy sản nước ngọt
Theo Lãnh đạo UBND thị xã Ngã Năm, địa phương có diện tích sản xuất lúa trên 18.500 ha, trong năm chỉ làm 2 vụ lúa chính là Đông Xuân và Hè Thu (bắt đầu sản xuất từ tháng 11 đến cuối tháng 7 năm sau). Với địa hình vùng trũng, UBND thị xã tập trung khuyến khích nông dân đẩy mạnh thực hiện các mô sinh kế như, mô hình cá đăng quầng, mô hình cá mắm, mô hình cá lúa, khai thác thủy sản…
Đồng chí Trần Văn Liêm – Thị ủy viên, Phó Chủ tịch UBND thị xã Ngã Năm cho biết, hiện trên địa bàn thị xã Ngã Năm có diện tích trên 3000 ha thực hiện các mô hình như cá đăng quầng, cá lúa... Sản lượng khai thác từ 650-750 kg cá (các loại) trên 1ha, ước tổng sản lượng đánh bắt và khai thác hàng năm toàn thị xã từ 12.000-14.000 tấn, thu nhập từ 45 - 50 triệu đồng/ha.
Đồng chí Trần Văn Liêm cho biết thêm, thời gian tới, UBND thị xã tiếp tục triển khai đầu tư mô hình cá lúa kết hợp và mô hình nuôi cá đăng quầng trên ruộng lúa, khuyến khích người dân xây dựng các khu vực sản xuất khép kín để bảo quản và phát triển nguồn cá tự nhiên, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
UBND thị xã chỉ đạo ngành chức năng, các xã, phường tăng cường công tác quản lý bảo vệ nguồn lợi thủy sản nước ngọt, đặc biệt xử lý triệt để các trường hợp dùng xung điện khai thác thủy sản trái phép nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản ở địa phương. Song song đó, địa phương tạo điều kiện cho các cơ sở, doanh nghiệp xây dựng thương hiệu sản phẩm từ cá đồng như: khô, mắm… nhằm nâng cao chuỗi giá trị các sản phẩm từ thủy sản nước ngọt.
Mô hình sơ chế cá mắm (cá sặc, cá rô) đem lại thu nhập cho nhiều nông hộ
Đồng chí Nguyễn Văn Điền – Huyện ủy viên, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú cho biết, huyện có trên 1000ha thực hiện mô hình cá lúa, cá đăng quầng, mô hình cá vèo tập trung các xã: Mỹ Phước, Mỹ Thuận, Mỹ Tú… Các mô hình này đang đem lại hiệu quả cho nông dân bởi tận dụng được thức ăn từ thiên nhiên, tạo việc làm cho nông dân những tháng nông nhàn và hạn chế mầm bệnh cho vụ sản xuất lúa kế tiếp. Hướng tới, địa phương đang vận động người dân đẩy mạnh thực hiện mô hình cá đăng quầng, cá lúa nhằm bảo vệ được nguồn lợi thủy sản và đảm bảo tăng thu nhập cho nông hộ.
Thực tế cho thấy, mô hình sinh kế trong mùa nước nổi tại các huyện vùng trũng Sóc Trăng đang phát triển về quy mô, tính riêng tại huyện Mỹ Tú và thị xã Ngã Năm có gần 5000 ha thực hiện mô hình.
Ngành chức năng tỉnh Sóc Trăng cho biết, việc thực hiện mô hình sinh kế mùa nước nổi giúp tăng độ phì nhiêu cho đất (do phân cá tích lũy ở mặt ruộng) giảm chi phí cho phân bón cho mùa lúa tiếp theo, góp phần hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững, thân thiện môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu trong thời gian tới./.
Long Giang